Geschiedenis
De Pauluskerk is in 1822 gebouwd in opdracht van de kerkraad van de Nederlands Hervormde kerk. Deze Hervormde gemeente heeft van 1633 t/m 1821 de grotere Heikese kerk, die toen nog in het bezit was van de Rooms Katholieke gemeenschap, toegewezen gekregen op basis van een koninklijk besluit.
Maar in 1809 werd de Heikese kerk, bij decreet van Lodewijk Napoleon, teruggegeven aan de Katholieken. Bij koninklijk besluit van 19 november 1821, door Koning Willem I, werd vastgesteld dat de Hervormden het Bätz orgel, de preekstoel, de herenbanken en het overig materiaal mee mochten nemen naar de nieuwe kerk.
Zo is het geschied dat de Nederlands Hervormde Kerk opdracht heeft gegeven tot de bouw van de Pauluskerk in 1822. Op 4 mei 1822 wordt de Pauluskerk ingewijd door predikant J. van Aaken. Nog die zelfde maand komt koning Willem I de kerk bezoeken. Ook koning Willem II heeft in de Pauluskerk gekerkt.
Bij het 300-jarig bestaan van de hervormde gemeente is er dan ook groot feest, waarbij de mensen die niet in de Pauluskerk kunnen, in het verenigingsgebouw bediend worden met telefoon en luidsprekers. De Bredase courant heeft er uitgebreid verslag van gedaan. (gedenkschrift 1633)
Pas veel later, ver in de 20e eeuw, wordt de Pauluskerk het protestants Godshuis voor de Indonesische kerkgemeenschap. De Pauluskerk is weer in gebruik als kerk en na jaren worden er weer iedere zondag kerk-(ere-)diensten gehouden.
De Pauluskerk fungeert nu als protestante kerk voor de Indonesische gemeenschap in Nederland, waarbij nadrukkelijk christenen in het algemeen welkom zijn in de diensten.
De Pauluskerk leeft weer, zei de voormalige beheerder van de kerk, toen zij aanwezig was bij een benefietavond voor de kerk. Vele kerkelijke activiteiten en vele maatschappelijke activiteiten vinden al plaats en zullen in de toekomst in nog grotere getale plaats gaan vinden.
De Pauluskerk heeft zijn plaats als gemeenplaats voor religie en maatschappij in de gemeente Tilburg weer terug gekregen.
Het Bätz Orgel
Op 19 mei 2006 werd tijdens een kerkdienst in de hervormde Pauluskerk in Tilburg de voltooiing van de restauratie van kerk en orgel gevierd. Het nu gerestaureerde orgel werd oorspronkelijk door J.H.H. Bätz gebouwd in 1765 voor de sinds 1633 bij de Hervormde gemeente in gebruik zijnde Heikese kerk. Toen deze kerk bij Koninklijk Besluit in 1821 weer aan de katholieken moest worden overgedragen, moesten de hervormden een nieuwe kerk bouwen, de huidige Pauluskerk.
Van Hirtum plaatste in 1824 het orgel over naar deze veel kleinere kerk. Bij diverse restauraties werd het orgel qua aanleg en dispositie gewijzigd. De huidige restauratie, uitgevoerd door de Gebr. Van Vulpen te Utrecht, onder advies van Wim Diepenhorst, bracht het orgel zoveel mogelijk terug in de oorspronkelijke staat.
In de Pauluskerk staat een herboren Bätz orgel. Qua uiterlijk schittert het voor deze kerk relatief grote front majestueus in de kerkruimte. Het is een prachtig klankvoorbeeld van de Hollandse school uit de 18e eeuw. Ook qua klanksterkte is herkenbaar dat dit orgel ooit gebouwd is voor een grotere kerk.
Inventaris
In de Pauluskerk bevinden zich enkele bijzondere, oudere stukken die vanuit andere kerken in het toen nieuwe kerkje en prominente plaats kregen. De preekstoel van omstreeks 1650. Gebouwd van eikenhout, met een lessenaar die versiert is met een kop van een dolfijn. Deze dolfijnen kop vindt u terug in het doopvont. De koninksbank met zijn boogmotieven en de herenbank zijn uit de 17e eeuw.
Het Bätz Orgel is in 1765 gebouwd door orgelmaker J.H.H. Bätz, te Utrecht, voor een bedrag van f 2.800,00. Het orgel is in opdracht van de kerkenraad gebouwd in de stijl van Louis XV. De gebrandschilderde ramen met bijbelse taferelen, zijn in 1915 in de kerk geplaatst. In de kerk, met uw rug naar het orgel, ziet u rechts “de verloren zoon” en links u ziet “de barmhartige Samaritaan”, naar de gelijkenissen van Jesus in Lucas 15 en 10. De Pauluskerk en het Bätz orgel zijn in 2004 respectievelijk 2006 gerestaureerd .